De meeste mousserende wijn wordt in verband gebracht met een feestelijke gebeurtenis zoals een huwelijk, oud en nieuw of als je iets anders te vieren hebt. Erg jammer eigenlijk “bubbels” zijn ook heerlijk als aperitief, zomaar. Maar ook bij een passend gerecht zijn mousserende wijnen heerlijk om te drinken in plaats van witte wijn.
Soorten mousserende wijn
Mousserende wijn kent vele varianten en soorten. Zo is er Champagne, Cava uit Spanje en Prosecco uit Italië, variërend van rood, wit tot rosé. Maar ook een Crémant valt binnen de categorie mousserende wijn. Dit is een Franse mousserende wijn die niet uit de Champagnestreek komt. Juist de vraag naar wijnen anders dan uit de Champagne neemt de laatste tijd enorm toe. Naast de mousserende wijn uit de klassieke landen komen er ook bubbels uit bijvoorbeeld Chili, Zuid-Afrika Engeland en Duitsland. De meeste mousserende wijnen zijn brut, dit is een droge mousserende wijn. Maar er bestaan ook zoetere varianten. Een iets zoeter variant dan de brut is de extra-dry, daarna volgt sec en demi-sec is de zoetste vorm van mousserende wijn.
Bubbels in mousserende wijn
Mousserende wijn kan op verschillende manieren worden gemaakt. De meest eenvoudige variant is het injecteren van koolzuurgas. Dit noemt men Vin Gazéifié. Vaak zijn dit de goedkopere mousserende wijnen. Getypeerd door een krachtige bubbel die snel uit het glas verdwijnt. Een andere methode is het vergisten in een drukbestendige tank. Deze tweede vergisting brengt koolzuur in de wijn. Wijnen gemaakt met deze methode, zijn van relatief goede kwaliteit. Deze tweede methode wordt ook wel cuve close of charmat genoemd.
Dé methode om mousserende wijn te maken
Mousserende wijn van hoge kwaliteit wordt gemaakt op traditionele wijze. De zogenaamde méthode traditionelle. Ook wel méthode champenoise genoemd. Bij deze manier van werken vindt er een tweede gisting in de fles plaats. Tijdens het overbrengen van de wijn naar de fles wordt er iets extra’s toegevoegd. Deze toevoeging bestaat uit een mix van gist en suiker. Afgesloten met een kurk worden deze flessen in de kelder opgeslagen. De gistcellen zetten de suiker om in alcohol. Hierbij komt koolzuur vrij. Deze vrijgekomen koolzuur maakt van de wijn mousserende wijn. Echter blijft er in de fles bezinksel over van de gistcellen. Dit dient verwijderd te worden. Hiervoor heeft de wijnmaker een slimme oplossing. De fles wordt namelijk met de hals naar beneden opgeslagen. Hierdoor zit het bezinksel tegen de kurk aan. Door daarna de hals van de wijn te bevriezen, kan de kurk verwijderd worden. Door de druk schiet het bevroren bezinksel uit de fles. Daarna is het tijd voor de laatste stap in het proces. De fles wordt namelijk bijgevuld met een mengsel van wijn en rietsuiker. Dit noemt men ook wel liqeur d’expédition. Deze laatste stap, de dosage, geeft de wijn zijn karakteristieke karakter. Hier kan ook bepaald wordt of de wijn zoet, half zoet of droog wordt.
Champagne druiven
Mousserende wijn kan van verschillende druiven gemaakt worden. Vaak gaat het om de Chardonnay druif, Pinot Meunier en Pinot Noir. Deze laatste twee druiven hebben een rode schil. Toch zijn mousserende wijnen vaak wit. Dit komt door het feit dat de schillen van de druiven niet in het proces worden meegenomen. Deze laatste soort mousserende wijnen wordt ook weleens aangeduid als Blanc de noirs. Als een bubbel wijn voor 100% van witte druiven is gemaakt wordt dit ook wel aangeduid als Blanc de blancs. Toch bestaan er ook rode en rosé bubbels.
Champagne
De meest beroemde mousserende wijn is Champagne. Deze wijn in vernoemd naar het gebied dat ligt in het noorden Frankrijk, rondom de steden Epernay en Reims. Het gebied is hierdoor het meest noordelijke wijngebied van Frankrijk. Dit gebied is daarom maar nauwelijks geschikt om er druiven te verbouwen, echter zorgt dit voor een hoge zuurgraad. Juist deze zuurgraad is de basis voor de frisse wijn die Champagne zo uniek maakt.
De omstandigheden zijn hier dus ideaal, door het koele klimaat en de kalkgrond hebben de Champagne wijnen een gemiddelde body, veel zuur en weinig alcohol. Dit geeft de wijnen hun unieke karakter met aroma’s van citrus en brioche. De voorgeschreven druiven die gebruikt moeten worden zijn Pinot Noir, Pinot Meunier en Chardonnay. Om de kwaliteit consistent te houden, zijn de meeste Champagne wijnen een blend van diverse jaargangen. In uitzonderlijk goede jaren wordt er een vaak een vintage champagne gemaakt, je treft dan het jaartal aan op het etiket. Deze zijn vaak duurder door de grote vraag en beperkte voorraad. De meest bekende vintage Champange is Dom Pérignon.
Champagne bewaren
Champagne bewaren gebeurt in koele en donkere plek met een constante temperatuur van rond de 10 tot 12 graden Celcius. Bij voorkeur dus een (wijn)kelder of wijnklimaatkast. Om de kurk niet te laten uitdrogen dient de fles liggend bewaard te worden. De meeste Champagne is gemaakt om jong gedronken te worden en dient binnen enkele jaren gedronken te worden. Vintage Champagne kan veel langer bewaard worden. Uitzonderlijke edities wel tientallen jaren.
Cava (Spanje)
Cava is een Spaanse mousserende wijn. Deze wordt ook gemaakt volgens de traditionele methode, voornamelijk van lokale druivenrassen. De meeste Cava wijnen komen Catalonië, om specifieker te zijn het wijngebied Penedès. Hier ligt de bakermat van deze wijn. Cava is in tegenstelling tot Champagne wat “ronder” van smaak en heeft zachtere zuren. Sommige Cava’s hebben zelf een ziltig karakter. Druivenrassen die gebruikt worden voor Cava zijn Xarel-lo, Macabeo, Parellada en Chardonnay. Cava mag overal in Spanje gemaakt worden, alleen is het noorden van Spanje wat geschikter vanwege het koelere klimaat. Bekende Cava merken zijn Codorniu en Freixenet.
Prosecco (Italie)
Prosecco is een zeer populaire wijn die in de afgelopen vijftien jaar enorm aan populariteit heeft gewonnen. In eerste instantie was de kwaliteit van prosecco in Nederland aan de lage kant, echter is dit veranderd. De belangrijkste druif is de glera en dit mag worden aangevuld tot maximaal 15% met andere druiven. Voornamelijk chardonnay en pinot noir. De wijngaarden liggen gedrapeerd op de heuvels tussen Conegliano en Valdobbiadene. Hier mag Prosecco het predikaat DOCG dragen. In andere gebieden zoals Veneto en Friuli mag ook Prosecco worden gemaakt alleen wordt deze op de markt gebracht onder de naam DOC.