Wat is Rye Whisky?
Rye whiskey is whiskey met als belangrijkste onderscheidende ingrediënt rogge. Deze soort whisky wordt uitsluitend in de Verenigde Staten en Canada geproduceerd. De wetgeving in Canada en de VS is net even wat anders; In de VS moet de whiskey voor minimaal uit 51% uit rogge bestaan en in Canada is dat maar 31%. Echter, wanneer een whiskey toch boven de 51% uit komt heet de whisky “straight rye whisky”. Rye whisky is doorgaans wat bitter van smaak in tegenstelling tot Bourbon Whisky die veel zachter smaakt.
Als het gaat om Noord-Amerikaanse rye whiskey, is het verschil tussen Canadese en Amerikaanse product meer dan alleen een geografisch verschil. Het verschil tussen deze twee whiskeys is groter dan je denkt. We zetten alle verschillen voor je op een rijtje
Mash Bill
Om het meteen maar nog ingewikkelder te maken , wordt Canadese whisky vaak roggewhisky genoemd, omdat historisch gezien een groot deel van het graangehalte rogge was, maar er is geen wet die distilleerders verplicht om het te gebruiken. In sommige bottelingen van rye whiskey kan de verhouding maïs tot rogge zo hoog zijn als 9 staat tot 1, terwijl andere tot 100 procent rogge bevatten. Hoe dan ook, ‘Canadese roggewhisky’ en ‘roggewhisky’ kunnen op het etiket worden genoemd, ongeacht of de vloeistof zelf daadwerkelijk rogge bevat. Canadese whisky produceert traditioneel 100 procent ‘mash’, voornamelijk maïs en rogge, maar ook tarwe of gerst. Amerikaanse roggewhisky daarentegen heeft een ‘mash’ van ten minste 51 procent rogge, terwijl de rest meestal bestaat uit maïs en gemoute gerst. In tegenstelling tot Canadese whisky worden de granen in de ‘mash’ gemengd. Het roggepercentage kan enorm verschillen tussen distilleerderijen.
Gisting van Rye Whiskey
Roggemash is niet alleen doorgaans veel dikker en smeuïger dan andere granen, maar het is ook bekend dat het tijdens het fermentatieproces sterk gaat schuimen. Om dit tegen te gaan, fermenteren Canadese distilleerders meestal met exogene (externe) enzymen. Roggemash heeft namelijke de neiging te schuimen door een gebrek aan olie in het graan. Vaak wordt er dan een glucanase-enzym toegevoegd tijdens de fermentatie. Rogge bevat veel glucanenen, een soort suiker dat het plakkerig maakt en glucanase breekt glucanen af en vermindert de viscositeit van de “mash”. Amerikaanse roggedistilleerders gebruiken ondertussen meestal een mix van exogene en endogene (natuurlijk voorkomende) enzymen. Als een mashketer 3000 liter is, vullen we hem waarschijnlijk niet veel verder dan 2600 liter vanwege de heftige ontwikkeling van schuim.
Distillatie van Rye Whiskey
Distillatie van Canadese whisky omvat veel verschillende distillatiestijlen, waarvan de meest voorkomende destillaties met één kolom, destillaties met dubbele of drievoudige kolom of een combinatie van kolom- en potdestillaties zijn. De meeste Canadese whisky is overwegend maïs met een klein snufje rogge, en die maïs is dubbelkoloms gedestilleerd. Vaak neemt men dan eenmaal in een kolom gedistilleerde rogge en mengt men er meestal minder dan vijf procent bij. In Canada worden de basisdranken meestal gedistilleerd tot tussen de 180 en 190 proof (90 – 95% ). Dit resulteert in minder bijproducten tijdens het distilleren, waardoor de whisky lichter smaakt. Net als bij de productie van bourbon, moeten Amerikaanse roggewhisky-makers niet meer dan 160 proof (80%) distilleren, waardoor meer van de smaakstoffen in het distillaat behouden blijven.
Rijping van Rye Whiskey
Canadese whisky moet minimaal drie jaar in kleine houten vaten (700 liter of minder) rijpen, en dit geldt voor alle whisky’s die in de uiteindelijke blend worden gebruikt. Er zijn geen wettelijke richtlijnen over de houtsoort die kan worden gebruikt voor rijping. Verschillende eikensoorten zoals Hongaars, Canadees of Frans; verkoold of onverkoold, ex-bourbonvaten, ex-versterkte wijnvaten, ex-brandewijnvaten, enz. – zijn toegestaan. Hierdoor ontstaat ook heel veel variëteit in de smaak van de verschillende whiskeys.
Over de grens hebben Amerikaanse distilleerders te maken met strengere regels. Voor Amerikaanse roggewhisky moet het distillaat beginnen te rijpen bij niet meer dan 125 proof (62,5% ) en moet het worden gerijpt in een verkoold nieuw eiken vat. Er is geen minimale rijpingsperiode, tenzij je het ‘straight rye whisky’ wilt noemen, die minimaal twee jaar in het vat rijpen.