Hoe drink je Single Malt Whisky?

Je hebt inmiddels een heerlijke fles single malt whisky gekocht en je staat te popelen om hem te openen en te proeven. En dan rijst de vraag, “Hoe drink en proef je nu eigenlijk een Single Malt Whisky?”. Uit welk glas moet ik mijn single malt drinken en op welke temperatuur eigenlijk? Als je het meeste uit je eerste single malt wilt halen, is er een juiste manier om dit te doen.

Single Malt drinken is een kunst op zich, en er zijn methoden die doorgewinterde liefhebbers al jaren gebruiken om de unieke smaakkenmerken van een bepaalde dram echt te waarderen. Dus laten we een duik nemen en ontdekken hoe je je single malt drinkt. Van temperatuur, glazen en drinkmethoden tot het debat over water, ijs en mixers, we behandelen het allemaal!

Op welke temperatuur drink je single malt whisky?

Hoewel veel alcoholische dranken het beste gekoeld worden geserveerd, is dat zeker niet het geval voor single malt. Als je het meeste uit je malt wil halen als het om smaak gaat, zorg er dan voor dat je hem op kamertemperatuur serveert en onthoud dat het geen goed idee is om je “scotch” in de koelkast te bewaren.

Waarom? Het koelen van je scotch zorgt ervoor dat de smaken minder sterk worden en je whisky als het ware “op slot gaat”. Kamertemperatuur  zorgt voor een optimale smaak omdat de aroma’s en smaken van de whisky vluchtiger worden en dus krachtiger.

Kortom, het koelen van uw Scotch is absoluut een “no go”. Kamertemperatuur is dé manier om het meeste uit je whisky te halen.

Uit welk soort glas drink je single malt whisky?

Een standaard whiskytumbler lijkt misschien het favoriete glas van elke zichzelf respecterende whiskydrinker. Dit is wat je meestal ziet in films en op tv. Maar Schotse liefhebbers zijn het daar meestal niet mee eens. In feite is de aanbevolen houder voor je dram een tulpvormig glas.

Zelf gebruik ik al jaren het Glencairn glas. Dit is een tulpvormig glas dat fijn in de hand ligt. Het Glencairn whisky glas wordt ook wel het officiële glas genoemd. De distilleerderij Glencairn besloot na jaren van onderzoek het perfecte glas te ontwikkelen in samenwerking met enkele Schotse whisky distilleerderijen . Bij het glas ligt de nadruk op de aroma’s die vrijkomen bij het proeven van single malt. In 2001 werd het officiële whisky glas uitgebracht en in 2006 direct beloond met een award voor het meest innovatieve product uit de UK. Door gebruik te maken van helder loodvrij kristalglas komt de kleur van de whisky helemaal tot zijn recht. Wil je het bestellen? Drankgigant biedt de glazen per stuk aan op zijn website.

De stappen whisky proeven

1. De kleur van de whisky

Houd je glas tegen een lichte, witte achtergrond (bijvoorbeeld een wit A4 vel) en controleer de kleur van de whisky. Sommige mensen denken dat dit je helpt om de leeftijd van je malt te bepalen, maar dit is een misvatting. Als je de kleur bekijkt, krijgt je een indicatie van hoe de whisky is gerijpt. Goudkleurige single malts komen meestal van sherry eikenhouten vaten, lichtere whisky’s van bourbonvaten. Hele donkere whisky is vaak gerijpt op Pedro Ximenez vaten, een mierzoete sherry met tonen van rozijnen en specerijen.

2. De “benen” van de whisky

Het controleren van de “benen” van je whisky houdt in dat je je glas bij de voet of steel vasthoudt, en het glas goed ronddraait, zodat de randen van je glas goed bedekt zijn met whisky. Wanneer het glas rechtop wordt gehouden, zie je de “benen” langs de zijkanten van het glas lopen.

Het controleren van de “benen” helpt om de leeftijd van de whisky te bepalen. Hoe langzamer de benen, hoe ouder de whisky. Dit kan het beste getest worden door b.v. een 12 jaar oude en een 18 jaar oude single malt naast elkaar te zetten.

3. De geur van de whisky

Nu je de leeftijd van je whisky hebt bepaald, is het verleidelijk om meteen met het proeven aan de slag te gaan. Maar er is een zeer belangrijke stap die voorafgaat aan het drinken – en dat is het ruiken aan de whisky. De juiste manier om dit te doen, is door het glas goed rond te draaien en vervolgens stil te houden, en na een paar seconden naar je neus toe brengen. Neem een lichte teug adem door je neus en laat je verwonderen door de tientallen geuren van je whisky. Nadat je glas even heeft stilgestaan, en je opnieuw ruikt, zul je merken dat vluchtige aroma’s plaats hebben gemaakt voor zachtere aroma’s.

Een whisky omschrijven in één aroma is onmogelijk. Whisky is vaak een aaneenschakeling van allerlei aroma’s. Het zelf herkennen van aroma’s is vaak erg lastig om je soms pas weet wat je ruikt als iemand het je influistert. Daarom is er een aroma wiel bedacht dat je helpt bij het herkennen van de honderden geuren die je kan aantreffen. Een voorbeeld van een aroma wiel is hier te zien.

4. Het proeven van de whisky

Eindelijk komen we bij het proeven aan. Om dit te doen neem je een kleine slok uit je glas. Slik de whisky niet meteen door, maar laat hem op je tong rusten.

Nu proberen je hersens de vele complexe aroma’s van je “dram” te identificeren en waar ze je aan herinneren. Dit proces kan soms best moeilijk en onwennig zijn, vooral voor een nieuwe whiskydrinker. Maar onthoud dat er geen goede of foute dingen zijn om in je whisky te ontdekken. Zelf vind ik Islay whisky vaak naar betadine (jodium) ruiken. Deze geurherinnering uit mijn jeugd zorgt ervoor dat ik Islay whisky altijd wel goed kan identificeren. Een tip bij het ontdekken van whisky is het opschrijven van je proefnotities.

5. Water of ijs?

Er is veel discussie over de vraag of je überhaupt iets aan je whisky moet toevoegen. Sommige liefhebbers zeggen dat whisky altijd puur gedronken moet worden. Maar de algemene consensus is toch dat, als je je single malt gaat verdunnen, het met water moet zijn. Het toevoegen van een paar druppels water breekt de alcoholspiegel en verhoogt de geur in je glas. De hele discussie over het toevoegen van water vind ik overigens wel een zinloze omdat whisky voor botteling vaak wordt verdund met water om het alcoholpercentage af te zwakken naar een percentage boven de 40%.

Met water bedoelen we specifiek zacht, stilstaand bronwater, idealiter uit Schotland. Kraanwater is geen optie omdat het veel chloor bevat dat je drank alleen maar kan verpesten in plaats van verbeteren.

Als algemene regel is het aan te raden om je whisky eerst puur te proeven en dan bij je tweede slok een beetje bronwater toe te voegen. Je wilt je drankje niet “verdrinken”; ongeveer 20% water is voldoende. Combineer de whisky en het water door het glas zachtjes te schudden waardoor het een “shoogle” wordt in Schotse taalgebruik.

“Scotch on the rocks” is misschien gebruikelijk in bars in Schotland (en overal elders), maar voor whiskykenners is het toevoegen van ijs om drie redenen heiligschennis:

1. IJsblokjes worden meestal gemaakt van kraanwater, wat een hoog chloorgehalte betekent.
2. IJsblokjes verlagen de temperatuur van de drank en het koelen van Schotse whisky bevriest de smaken.
3. Het is erg moeilijk om de hoeveelheid water in je drankje te regelen bij het toevoegen van ijsblokjes, en ze verdunnen de smaak steeds verder als ze smelten.

Tot slot zijn mixers zoals ginger ale, tonic en cola een zinloze toevoeging aan je dure single malt. Je hebt veel geld aan je fles uitgegeven omdat je de unieke smaak wilde ervaren. De ware smaak van die whisky bedekken met een goedkope mixdrank zal je daar niet bij helpen. Een uitzondering hierop zijn cocktails waarbij de smaak van een malt in combinatie met andere dranken of ingrediënten wel goed tot zijn recht kan komen. Gebruik daarbij bij voorkeur een niet te dure single malt whisky.

Als het goed is weet je nu alles wat je moet weten over het drinken en proeven van whisky. Succes met je eerste proeverij!