Een beetje een vreemde druif is het wel omdat bijna niemand deze druif kent, maar toch was airén ooit de meest aangeplante druif ter wereld. Tot 2016 was de aanplant van Airen de grootste in de wereld, maar staat deze druif inmiddels op plek 4. Cabernet sauvignon is vandaag de dag de meest aangeplante druif ter wereld.
Deze druif zorgt voor hoge rendementen en voelt zich in het warme hart van Spanje op zijn gemak. Ruim 30% procent van de Spaanse wijngaarden is beplant met airén.
Het domein waar airén zich op zijn gemak voelt is La Mancha. Hier vind je enorme, uitgestrekte wijngaarden met airén druiven. La Mancha is het grootste aaneengesloten wijnareaal ter wereld. De wijngaarden worden afgewisseld door de bekende windmolen uit het verhaal van Don Quichot. De hoogvlakte zorgt voor warme dagen en koele nachten. Hierdoor ontstaat een langzaam rijpingsproces dat er voor zorgt dat de druif zijn frisse zuren behoudt maar toch ook voldoende suikers opbouwt.
Airén is een droogtebestendige, witte wijndruif die in heel Midden- Spanje wordt aangeplant en daar ongeveer twee keer zoveel land in beslag neemt als elke andere variëteit. In de jaren ’90 was het de meest aangeplante druivensoort ter wereld. Sinds 2016 is het echter gezakt naar de vierde plaats.
Het wordt meestal gebruikt als werkpaarddruif, daarom is het echter niet zo bekend – het wordt meestal gebruikt als basiswijn voor cognac of om eenvoudige tafelwijnen te maken voor lokale consumptie.
Regio’s
Airén wordt met name aangeplant in de wijnstreken La Mancha en Valdepeñas in het binnenland van Spanje, waar de tolerantie voor hete, droge omstandigheden en arme bodems het tot de voor de hand liggende druivensoort maakte. Airén wordt van oudsher gebruikt door de Spaanse brandewijnindustrie en om oxidatieve witte wijnen met een hoog alcoholgehalte te produceren.
Het werd ook gemengd met Cencibel (de lokale kloon van Tempranillo) om lichtere rode wijnen te produceren. Onlangs echter, met zorgvuldige behandeling en verbeterde vinificatie, is Airén gebruikt om eenvoudige, verfrissende, droge witte wijnen van redelijke kwaliteit te creëren.
Moderne voorkeuren voor lichtere, fruitigere wijnen hebben ertoe geleid dat de populariteit van Airén de afgelopen decennia is afgenomen, hoewel er nog steeds behoefte is aan onderhoudsarme variëteiten, aangezien de kenmerken van de regio mechanisatie bemoeilijken.
Wijnbouw
In vergelijking met andere variëteiten van Vitis vinifera , heeft Airén een zeer laag gehalte aan voedingsstoffen in de bodem nodig om bij de oogst hoge opbrengsten te produceren. Dit in combinatie met een goede weerstand tegen zowel droogte als ziektes stelt wijnbouwers in staat om het ras met weinig tussenkomst en betrokkenheid te telen. Het is geen verrassing dat het zo overvloedig wordt geplant.
Synoniemen
Op de Canarische Eilanden heet Airen “Burra Blanca” (wat “witte ezel” betekent) en wordt het voornamelijk gebruikt als mengingrediënt om droge witte wijnen te produceren, naast Malvasia, Breval en Listan Blanco (ook bekend als Palomino ).
Het wordt vaak verward met Lairén, een druif die veel voorkomt in heel Andalusië , hoewel DNA-profilering heeft aangetoond dat het twee verschillende variëteiten zijn.
Andere synoniemen zijn: Aidén, Valdepeñas, Blancón, Manchega, Forcallet, Forcayet, Burra Blanca, Burrablanca.
Een aantal jaren geleden waren de wijnen van airén vaak geoxydeerd en beetje ‘sherryachtig’. Inmiddels hebben nieuwe wijnbouwtechnieken, afkomstig uit de Nieuwe Wereld, ervoor gezorgd dat van deze druif heerlijk bloemige en stuivende wijnen gemaakt kunnen worden. Door koele vergisting is de wijn stuivend fris met een hint van appel, citrus en florale tonen. Een airén van goede kwaliteit kan zeker de concurrentie aangaan met andere stuivende witte Spaanse wijnen zoals Verdejo of Albarino.
Airén wordt niet alleen gebruikt voor wijn maar ook voor Spaanse brandy, te vergelijken met Cognac of Armagnac. In deze streken is de wijn niet bekend onder zijn Spaanse naam, maar onder zijn eigen lokale variëteit, ugni blanc. Vanwege het lage alcoholpercentage en de hoge zuurgraad is dit een ideale druif om de wijn ervan te distilleren.
Airén is een echte eetwijn die erg goed past bij visgerechten uit Spanje zoals een heerlijke paella met vis of sardientjes van de gril. Koud serveren is zeker aan te raden.